Η κατάθλιψη και το άγχος αποτελούν ένα σύνηθες πρόβλημα στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου. Οι αυξημένες απαιτήσεις στην πολυπλοκότητα της εποχής μας, καθώς και οι κοινωνικές και οι οικονομικές συνθήκες (πχ ανεργία, οικονομική κρίση) δρουν ως ψυχοπιεστικοί παράγοντες και επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής μας. Ο όρος κατάθλιψη χρησιμοποιείται είτε για να δηλώσει καταθλιπτική διάθεση είτε για να αναφερθεί σε μία ψυχική διαταραχή της διάθεσης.
Κατάθλιψη, στην ψυχιατρική επιστήμη και στην ψυχολογία, ονομάζεται μία συναισθηματική ψυχική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από έντονη θλίψη, στενοχώρια ή απελπισία. Επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα του ατόμου παρεμποδίζοντάς το να αντεπεξέλθει στις προσωπικές, κοινωνικές και επαγγελματικές του ανάγκες. Στην κατάθλιψη εκδηλώνονται διαταραχές του ύπνου (αϋπνία ή υπερυπνία) και της όρεξης (σημαντική μείωση ή αύξηση του σωματικού βάρους), ανηδονία (μείωση του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης), δυσχέρεια στη μνήμη και τη συγκέντρωση, κοινωνική απόσυρση, αισθήματα αναξιότητας, ενοχές, εύκολη κόπωση ή μείωση της ενεργητικότητας, νοητική και κινητική επιβράδυνση ή διέγερση, μειωμένη ικανότητα λήψης αποφάσεων, χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτομομφή. Είναι πολύ σημαντικό να εκτιμηθεί αν υπάρχουν ιδέες θανάτου και αυτοκτονίας.
Η κατάθλιψη είναι πολύ πιθανό να συνυπάρχει με κάποια άλλη ψυχική διαταραχή, όπως πχ. διαταραχή πανικού, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, κατάχρηση αλκοόλ. Μπορεί επίσης να σχετίζεται με κάποια οργανική ασθένεια όπως πχ. υποθυρεοειδισμός.
Η Μείζων Καταθλιπτική Διαταραχή αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα της δημόσιας υγείας με επιπολασμό δια βίου που κυμαίνεται από 10-25% για τις γυναίκες και 5-12% για τους άντρες.
Σήμερα έχουν αναπτυχθεί θεραπείες για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Εφόσον έχει γίνει εκτίμηση από κάποιον ειδικό επαγγελματία ψυχικής υγείας μπορεί να συστηθεί φαρμακοθεραπεία με αντικαταθλιπτικά, ή κάποιας μορφής ψυχοθεραπεία, ή ο συνδυασμός των δύο. Όσον αφορά στην ψυχοθεραπευτική παρέμβαση, θεραπεία εκλογής αποτελεί η γνωσιακή-συμπεριφορική (CBT). Είναι μία βραχύχρονη θεραπεία που στηρίζεται στη συνεργασία του θεραπευόμενου και του θεραπευτή και αποσκοπεί στον έλεγχο και τη διόρθωση των αρνητικών σκέψεων που συντελούν στην κατάθλιψη.